AB'den Meta’ya soruşturma: WhatsApp’taki yapay zeka entegrasyonu mercek altında
Avrupa Birliği, Meta’nın bu yıl WhatsApp’a entegre ettiği yapay zekâ araçlarını “rekabeti bozma ihtimali” nedeniyle kapsamlı bir antitröst soruşturmasına hazırlıyor. AB Komisyonu’nun kısa süre içinde resmî duyuruyu yapması bekleniyor. Bu adım, Meta’nın yapay zekâ uygulamalarına yönelik dünya çapında artan düzenleyici baskının yeni bir halkası olarak değerlendiriliyor.
Beklenen AB soruşturması, WhatsApp’ın iş modeli ve kullanım şartlarında yapılan önemli değişikliklerin ardından gündeme geldi. İtalya Rekabet Kurumu, 25 Kasım’da kendi incelemesini genişleterek Meta’nın 15 Ekim’de yürürlüğe koyduğu yeni WhatsApp Business Solution politikalarının rekabeti engelleyip engellemediğini araştırmaya başladı. Yeni şartlar, özellikle rakip yapay zekâ sohbet botlarının platformdan dışlanmasına yol açtığı gerekçesiyle eleştiriliyor.
Financial Times’ın aktardığına göre, Avrupa Komisyonu, Meta AI adlı yapay zekâ sisteminin WhatsApp içine entegre edilme biçimini inceliyor. Soruşturmanın, AB İşleyişi Hakkında Antlaşma’nın 102. maddesi kapsamında yürütülmesi bekleniyor. Bu madde, piyasadaki hakim konumun kötüye kullanılmasını açıkça yasaklıyor.
Meta’ya yönelik baskı sadece Avrupa’dan gelmiyor. Brezilya Rekabet Kurumu da 21 Kasım’da bir ön inceleme başlattı. Yapay zekâ girişimleri Luzia ve Zapia, Meta’nın “kucakla, genişlet ve yok et” olarak bilinen bir strateji izlediğini; önce entegrasyonları teşvik edip ardından rakiplerini engellediğini öne sürüyor.
Tüm bu incelemelerin odağında Meta’nın ekim ayında duyurduğu yeni politika yer alıyor. Kurala göre, temel işlevi genel amaçlı yapay zekâ sohbet botu olan şirketler 15 Ocak 2026’dan itibaren WhatsApp Business API’sini kullanamayacak. Bu durum, OpenAI ve Perplexity gibi WhatsApp üzerine hizmet inşa eden çok sayıda şirketi doğrudan etkileyecek. Öte yandan Meta’nın kendi geliştirdiği Meta AI, WhatsApp içerisinde tam entegrasyonla varlığını sürdürmeye devam edecek.
Meta sözcüsü, politika değişikliğini savunarak şu açıklamayı yaptı: “WhatsApp API hiçbir zaman yapay zekâ sohbet botları için tasarlanmadı; bu kullanım biçimi sistem üzerinde büyük bir yük oluşturuyor.” Şirket ayrıca, müşteri desteği, rezervasyon veya sipariş yönetimi için yapay zekâ kullanan işletmelerin API’yi kullanmaya devam edebileceğini belirtti.
İtalya Rekabet Kurumu ise Meta’nın adımlarının pazar rekabetini “ciddi ve geri döndürülemez biçimde” zedeleyebileceği uyarısında bulundu. Kurum, kullanıcıların platform değiştirme konusunda isteksiz olması ve Meta AI’ın WhatsApp’taki kullanıcı etkileşim verilerine tek taraflı erişiminin rekabeti bozabileceğini vurguladı.
