Evrenin derinliklerinden gelen yıldızlararası ziyaretçi 3I/ATLAS, yeniden gözlemlenebilir hale geldi. Kısa süre önce Güneş’in arkasından çıkan bu gizemli kuyruklu yıldız, geçtiğimiz hafta Güneş’e en yakın konumuna yani günberisine (perihelion) ulaşarak gökbilim dünyasında heyecan yarattı.
Şu anda Dünya, Güneş’ten uzaklaşan bu antik gökcisminin yörüngesiyle kesişen bir konumda bulunuyor. Bu durum, önümüzdeki haftaları 3I/ATLAS’ı gözlemlemek için en uygun dönem haline getiriyor.
Teleskop ve Dürbünle Görülebilir Bir Ziyaretçi
Kuyruklu yıldız, şafak öncesi saatlerde basit bir teleskop veya güçlü bir dürbün yardımıyla gözlemlenebilecek kadar parlak hale geliyor. Göz kamaştırıcı bir görsel şölen beklenmese de, yaklaşık 10 milyar yıl önce Güneş Sistemi’nin çok ötesinde doğmuş bir gökcismini gözlemlemek, bilim meraklıları için benzersiz bir fırsat sunuyor.
En Parlak Dönem: Kasım Ayı
SETI Enstitüsü’nden kıdemli gökbilimci Dr. Franck Marchis, Kasım ayının 3I/ATLAS’ı gözlemlemek için “en ideal zaman” olacağını belirtiyor. Marchis’e göre kuyruklu yıldız, sabahın erken saatlerinde Venüs ve Başak Takımyıldızı’ndaki Spica yıldızı yakınlarında görülebilecek.
“Yaklaşık 3 Kasım civarında, Güneş doğmadan iki saat önce yükselecek. Parlaklığı 10 kadir civarında olabilir; bu da onu dürbün ya da küçük teleskoplarla görünür hale getirir,” diyor Marchis.
Kuyruklu yıldızı bulmak için Venüs veya Spica’yı referans almak yeterli. Ayrıca SkySafari, Stellarium veya Sky Tonight gibi gökyüzü uygulamaları gözlemciler için oldukça yararlı. Marchis, kuyruklu yıldızların parlaklıklarının öngörülemez olduğunu belirterek, “Bu haftalar onu yakalamak için en iyi fırsat olabilir” diye ekliyor.
Yıldızlararası Kökeni ve Kimyasal İzleri
3I/ATLAS, Güneş Sistemi dışından geldiği doğrulanan üçüncü yıldızlararası cisim. Ondan önce 2017’de ‘Oumuamua ve 2019’da 2I/Borisov keşfedilmişti.
ATLAS, 1 Temmuz 2025’te Hawaii merkezli “Asteroid Terrestrial Last Alert System” teleskop sistemi tarafından keşfedildi ve adını da buradan aldı.
Bilim insanlarına göre, bu gökcisminin yaşı yaklaşık 7 milyar yıl — yani Güneş Sistemi’nden bile daha yaşlı. Kuyruklu yıldızın dış katmanlarında tespit edilen yüksek karbondioksit oranı ve yoğun nikel bileşimi, onun köken aldığı yıldız sisteminin kimyasal yapısına dair önemli ipuçları sunuyor.
Canlı Yayında İzleme Fırsatı
Havanın bulutlu olması gözlem şansını azaltabilir; ancak meraklılar için bir alternatif var. Virtual Telescope Project, 3I/ATLAS’ı önümüzdeki haftalarda canlı olarak yayınlamayı planlıyor. Böylece bu eşsiz yıldızlararası misafiri internet üzerinden izlemek mümkün olacak.
Spekülasyonlara Bilimsel Yanıt
Sosyal medyada, 3I/ATLAS’ın “rotasından saptığı” veya “Güneş’in arkasına gizlendiği” yönünde çeşitli iddialar ortaya atılsa da, bu söylentilerin bilimsel bir temeli bulunmuyor. Uzmanlar, bu tür paylaşımların genellikle “uzaylı” temalı komplo teorileriyle birleşerek hızla yayıldığını belirtiyor.
Avrupa Uzay Ajansı (ESA) da 3I/ATLAS’ı Mars Express, ExoMars Trace Gas Orbiter ve Jupiter Icy Moons Explorer gibi görevlerle gözlemlemeyi planlıyor.
3I/ATLAS, yalnızca birkaç ay sonra Güneş Sistemi’nden ayrılacak ve belki de bir daha geri dönmeyecek.