RAM kıtlığı akıllı telefon ve laptop sektörlerini zorluyor: Özellikler düşüyor, fiyatlar uçuyor
Dünya çapındaki yarı iletken pazarı, tarihin en şiddetli DRAM kıtlığıyla boğuşuyor. Bu kriz, dizüstü bilgisayar ve akıllı telefon üreticilerini bellek kapasitelerini ciddi şekilde kısma ve fiyatları rekor seviyelere çıkarmaya itiyor. Eylül ayında yaklaşık 6,84 dolar olan 16 Gb DDR5 çip sözleşme fiyatları, Aralık 2025 itibarıyla 27,20 dolara fırladı yani üç ayda yüzde 300'e varan bir sıçrama yaşandı.
Önde gelen bilgisayar devleri Dell ve Lenovo, 2026'dan itibaren orta segment dizüstülerde RAM miktarını 16 GB'dan 8 GB'a indirmeyi planlıyor; bu bilgi piyasa araştırma şirketi TrendForce'tan geliyor. Durum o kadar vahim ki, özel PC toplayıcısı Paradox Customs, hatta bellek içermeyen önceden hazırlanmış sistemler satmaya başladı. Müşteriler kendi RAM'lerini tedarik edebiliyor.
Akıllı telefon pazarı da aynı darboğazdan muzdarip. TrendForce'un tahminlerine göre, giriş seviyesi modeller 2026'da 6-8 GB'dan 4 GB'a gerileyecek; orta segment cihazlar ise 12 GB yerine 6-8 GB'la sınırlanacak. IDC'ye göre bu sıkıntı 2027'ye, hatta bazı üretici uyarılarına göre 2028'e dek sürebilir.
Yapay Zeka Talebi Krizin Tetikleyicisi
Kıtlığın kökeninde, bellek üreticilerinin üretim hatlarını yapay zeka veri merkezleri için yüksek bant genişlikli bellek (HBM) lehine kaydırması yatıyor. HBM, tüketici DRAM'ine kıyasla çok daha kârlı. Samsung ve SK Hynix, 2026 üretim kapasitelerinin tamamen dolduğunu duyurdu.
Apple en çok etkilenenlerden biri. iPhone 17 Pro modellerinde kullanılan 12 GB LPDDR5X çip fiyatı, 2025 başındaki 25-29 dolardan 70 dolara yükseldi yani yüzde 230'luk bir zam. Şirketin Samsung ve SK Hynix'le sözleşmeleri Ocak 2026'da sona eriyor; bu da ya daha yüksek fiyatlara razı olmayı ya da iPhone'lara zam yapmayı gerektirebilir.
Çaresiz Adımlar ve Fiyat Artışları
Samsung, müşterilerine dördüncü çeyrekte bellek fiyatlarının yüzde 30-60 artacağını bildirdi; bazı DDR5 ürünlerde bu oran yüzde 60'a ulaşıyor. IDC, 2026'da ortalama PC fiyatlarının yüzde 8 yükseleceğini, akıllı telefon satış fiyatlarının ise 465 dolara varan rekorlara ulaşacağını öngörüyor.
Bazı meraklılar, Çinli satıcılardan devre kartları ve çipler alarak ev yapımı RAM çözümleri deniyor; ancak şu anki maliyetler perakende fiyatlara göre pek tasarruf sağlamıyor. Bu kriz, teknoloji endüstrisini yeniden şekillendirecek gibi görünüyor. Tüketiciler daha düşük donanımlı, pahalı cihazlara alışmak zorunda kalabilir.
