Manuel vitesli araçların sessiz vedası: Otomatikleşen bir geleceğe doğru
Otomotiv dünyasında dönüşüm kaçınılmaz: Otomatik şanzımanlı ve elektrikli araçların hızlı yükselişi, manuel vitesin artık yavaş yavaş otomobil tarihine karıştığını gösteriyor. Uzmanların ve sektör verilerinin işaret ettiği bu değişim, sadece bir tercih meselesi değil; yeni nesil otomobillerin standartlaşan bir özelliği haline geliyor.
İngiltere’de yapılan güncel araştırmalar, manuel vitesli araçların hızla azaldığını gözler önüne seriyor. Son on yılda manuel şanzımanlı otomobil sayısında yüzde 57’lik dramatik bir düşüş yaşandı. Araştırmalar, eğer bu gidişat devam ederse, 2037 yılı itibarıyla manuel vitesli otomobillerin tamamen piyasadan çekilmiş olabileceğini öngörüyor. Otomobil dünyasının en büyük 30 markası üzerinde yapılan analizde, 2015 yılında 192 farklı model manuel vitesle sunulurken; bu rakam 2023’te 109’a, 2024’te 89’a, 2025 yılında ise sadece 82’ye düştü. Özellikle son iki yılda görülen yüzde 25’lik azalma, manuel vitesin ne denli hızlı bir şekilde unutulduğunu ortaya koyuyor.
Bir zamanlar sadece lüks araçlarda rastlanan otomatik vites, bugün artık segment fark etmeksizin birçok markada varsayılan bir özellik haline gelmiş durumda. Lexus, Mercedes, Tesla ve Volvo gibi premium markaların yanı sıra Mini ve Land Rover da 2025 yılı itibarıyla tamamen otomatik vitesli modellere geçiş yaparak bu eğilimi pekiştirdi. Artık manuel vitesli araçlar, hem teknik olarak hem de kullanıcı alışkanlıkları açısından piyasada giderek daha az tercih edilen bir konuma geriliyor.
CarGurus’un verilerine göre, İngiltere’de en çok satan 30 otomobil markası arasında yalnızca otomatik şanzımanla sunulan 196 model bulunuyor. Bu da manuel vitesli modellerin tüm ürün çeşitliliği içinde yalnızca yüzde 29’luk bir paya sahip olduğunu gösteriyor. Yani manuel şanzıman artık bir norm değil, neredeyse nostaljik bir özellik haline geldi.
Buna rağmen bazı markalar, manuel vitesin “sürüş keyfi” ve “kontrol hissi” gibi geleneksel değerlerini yaşatmakta ısrarcı. Örneğin Volkswagen, İngiltere’de hâlâ yedi modelinde manuel vites seçeneği sunarak bu alanda lider konumda. Citroen ve Ford altışar modelle onu takip ederken, Dacia, Hyundai, Mazda ve Skoda beşer modelle manuel vitesli araç seçeneklerini sürdürüyor.
Elektrikli araçların teknik yapısı itibarıyla çoğunlukla tek oranlı (tek kademeli) şanzımanla çalışmaları, manuel vitesin gelecekte tamamen devre dışı kalacağını düşündürüyor. Ancak bazı üreticiler nostaljiyle teknolojiyi harmanlamaya çalışıyor. Örneğin Hyundai, sürücülere manuel vites deneyimini sanal olarak yaşatabilecek yazılımlar geliştirerek geçmişin sürüş zevkini geleceğin araçlarında yaşatmaya hazırlanıyor.
